51. خوف فاطمه زهرا علیهاالسلام از خداوند

خوف و خشیت فاطمه (سلام الله علیها ) 
زمانى که این آیه شریفه بر پیامبر (ص ) نازل شد:
و ان جهنم لموعدهم اجمعین لها سبعة ابواب لکل باب منهم جزء مقسوم ؛ میعادگاه همه آنهاست ! هفت در دارد، و براى هر درى ، گروه معینى از آن ها تقسم شده اند! (44)
رسول خدا (ص ) با شنیدن این آیه به شدت گریه کرد؛ به گونه اى که از گریه آن حضرت ، اصحاب نیز گریستند، هرچند کسى نمى دانست جبرئیل چه چیز بر او نازل کرده است و کسى نیز نمى توانست در آن حال با رسول خدا(ص ) سخن بگوید. چون پیامبر صلى الله علیه و آله از دیدن فاطمه (س ) خوشحال مى شد، برخى از اصحاب به سراغ آن حضرت رفتند (تا با آمدنش گریه رسول خدا صلى الله علیه و آله تمام شود) آن ها فاطمه (س ) را در حال آسیاب کردن جو یافتند که مى فرمود: آن چه نزد خداست برتر و ماندگارتر است ؛ بر او سلام دادند و جریان گریه پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله را به عرض او رساندند.
حضرت زهرا(س ) به خدمت رسول خدا صلى الله علیه و آله رسید و گفت : پدر جان ! فدایت شوم ، چه چیز باعث گریه تو شده است ؟
رسول گرامى اسلام صلى الله علیه و آله آیاتى را که جبرئیل علیه السلام بر وى نازل کرده بود، قرائت فرمود.
صدیقه طاهره (س ) چون آیات عذاب را شنید، با رو به زمین افتاد، در حالى که زیر لب زمزمه مى کرد: واى ! واى بر کسى که داخل آتش جهنم گردد.(45)

خوف در نماز 
یکى از خصوصیات ویژه در نماز و عبادت حضرت فاطمه علیهاالسلام خوف و خشیت وى بوده است .
ابومحمد دیلمى در ارشاد القلوب روایتى را در این باره نقل نموده و گوید:
کانت فاطمة تنهج فى صلواتها من خوف الله ؛ (46)
و روایت شده که حضرت فاطمه علیهاالسلام به هنگام نماز نفسش به شماره مى افتاد.
سبب این حالت که در نماز و دعا براى فاطمه علیهاالسلام پیش مى آمد خوف و خشیت وى از حضرت بارى تعالى بوده است .
ممکن است پرسیده شود که : خوف از چه چیزى ؟ مگر حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام ، معصوم نبوده و آیه تطهیر در شان او نازل نشده است ؟ پس کسى که خداوند او را از معاصى و پلیدى ها تطهیر نموده گناهى از او صادر نمى شود، چرا باید خائف و ترسان باشد؟
در پاسخ گوییم : خوف اسباب متعدد دارد، گاهى به سبب گناه و سوء عمل است و این که فردى مى داند در محضر کسى ایستاده که او را به دلیل گناهش مجازات خواهد کرد و گاهى منشاء خوف ، اطلاع و یقین نسبت به نقص خود و کمال معبود است ، و ناقص وقتى خود را در محضر کامل بیند، البته نفسش به شماره مى افتد، رنگش متغیر مى شود و حتى غش به او دست مى دهد.
در روایتى آمده است : کان امیرالمومنین علیه السلام اذا اخذ بالوضوء یتغیر وجهه من خیفة الله ؛
على علیه السلام هرگاه وضو مى ساخت ، رنگ چهره اش از خوف الهى تغییر مى کرد.
و در روایت دیگرى آمده است :
امام حسن مجتبى علیه السلام هرگاه سجده شکر را به جاى مى آورد از خشیت و خوف مقام ربوبى حالت غش به او دست مى داد.
و در روایت دیگر، درباره امام حسن علیه السلام آمده است :
امام وقتى از وضو فارغ مى گردید، رنگ چهره اش تغییر مى کرد، هنگامى که از وى درباره علت این حالت سوال کردند، فرمود:
حق آن است که وقتى در برابر کسى چون (پروردگار عالمیان ) مى ایستیم رنگ از چهره ما پریده باشد.
و شبیه این روایات را درباره سایر امامان شیعه علیهم السلام و صدیقین نیز نقل نموده اند: در روایتى آمده است که :
از امام سجاد علیه السلام پرسیدند: چرا وقتى براى وضو حاضر مى شوید رنگ چهره شما زرد مى گردد؟ فرمود: چه میدانید که به حضور چه کسى مى روم !
بنابراین معلوم مى شود که علت خوف و خشیت حضرت فاطمه علیهاالسلام معرفت تمام نسبت به خداوند متعال مى باشد.
حال اگر کسى بگوید: جایگاه خوف و خشیت در قلب است ؟ گوییم : امام مومنان على بن ابى طالب علیه السلام در این باره گوید: بنده خداوند طعم ایمان را وقتى مى چشد که داراى خوف و رجا باشد و اگر خوف و رجاى او صحیح و کامل باشد، اثر آن ، در جسد و عمل مومن دیده مى شود. (47)

  خشیت زهرا (سلام الله علیها ) 
خشیت آن حالتى است که عارض مى شود بر اولیاء خدا هنگامى که نفس ‍ ایشان متوجه عظمت و جلالت و هیبت ذات احدیت مى شود، در آن وقت این حالت او را دست مى دهد که مبادا حاجبى بین محبوبش پیدا بشود و این حالت حاصل نمى شود مگر از براى کسى که مطلع بر عظمت کبریایى بوده باشد و لذت قرب را چشیده باشد، از این جهت خداى تعالى مى فرماید: انما یخشى الله من عباده العلماء. پس خشیت خوف خاصى است که گاهى اطلاق خوف بر او مى شود.
پس باید دانست که خوف فاطمه زهرا علیهاالسلام و سائر ائمه هدى علیهم السلام از این سنخ است نه آن که به واسطه این است که کوچکترین معصیتى از آن ها سرزده باشد، ترک اولى هم از آن ها سر نمى زند.
63 - لقب تقیه 
شریف ترین لقب حضرت زهرا علیهاالسلام تقیه مى باشد، به معناى کسى که از خدا بترسد و خدا را حاضر داند و از گناهان دورى و پرهیز کند. فاطمه زهرا علیهاالسلام عین و خود کلمه تقوى است و هیچ یک از زنان عالم همانند آن حضرت خوف و خشیت از خداوند را نداشت ، عارفین گفته اند: همه خیر دنیا و آخرت در یک کلمه جمع شده و آن کلمه تقوى مى باشد. (48)

44- سوره حجر، آیات 43 و 44.
45- بحارالانوار، ج 43، ص 28.
46- ارشاد القلوب ، ج 1، ص 105.
47- زندگانى حضرت زهرا علیهاالسلام علامه مجلسى ، ص 933.
48- ریاحین الشریعة ، ج 1، ص 23.