32. ندامت بی فایده خلیفه اول در آخرین لحظات زندگى

یکى از بهترین مؤیّدات بر ارتکاب عمل و شکستن حرمت و حریم خانه حضرت فاطمه (س) اظهار تأسّف و پشیمانى شدید خلیفه در آخرین لحظات زندگى است و این بهترین شاهد است که مسأله در حدّ تهدید به احراق پایان نیافته بلکه چنانچه بیان داشته ایم مأمورین او به خانه ریختند و حرمت و حریم خانه را شکستند.

مسأله ندامت و پشیمانى ابوبکر نسبت به امورى که در دوران خلافت دو ساله خود مرتکب شد، در کتب معتبر اهل سنّت و شیعه آمده است، و نخستین چیزى را که از آن اظهار ندامت و پشیمانى شدید مى کند کشف و تفتیش خانه فاطمه(س) است.

ما در این جا به بعضى از مدارک آن اشاره مى کنیم.

1 ـ ابوعبید متوفّاى 224 در کتاب الاموال همین تأسف را نقل مى نماید، منتهى وى به جاى اینکه نقل کند اى کاش! خانه فاطمه (س) را بازرسى نمى کردم نوشته:

فوددت انى لم اکن فعلت کذاوکذا ـ لخلة ذکرها ـ قال ابوعبید: لا اُرید ذکرها. اى کاش چنین و چنان نمى کردم و علّت این کنایه گویى را خود ابوعبید چنین مى گوید که دلم نمى خواهد آن را یادآورى کنم.

مرحوم امینى مى فرماید ایشان این تحریف را به خاطر حفظ آبروى خلیفه مرتکب شده است، ولى افسوس که دیگران در این باره با او همکارى ننموده و خیانت او در سپرده هاى تاریخ آشکار شده است.

2 ـ ابن قتیبة دینورى متوفّاى 276 ، تحت عنوان مرض ابى بکر دارد:

فَلَیْتَنى ترکتُ بیتَ علّى و ان کان اعَلْنَ] ظ:اغلق[ على الحرب ... .

اى کاش! که خانه على (علیه السلام) را رها مى کردم، اگر چه با من اعلان جنگ کرده باشد.

3 ـ همچنین در تاریخ یعقوبى آمده است ... و لیتنى لم افتّش بیتَ فاطمة بنت رسول اللّه (صلى الله علیه وآله وسلم) و اُدْخِلْه الرجال، و لوکان اغلق على حرب...

اى کاش خانه فاطمه دختر پیامبر خدا را بازرسى نمى کردم و مردان را به آن راه نمى دادم اگر چه آن را براى جنگ بسته باشند ... .

4 ـ محمد بن جریر طبرى از عبدالرحمن بن عوف نقل مى کند:

ابوبکر گفت: ... من بر چیزى از دنیا تأسّف نمى خورم مگر اینکه دوست داشتم سه کار را که انجام داده ام، نکرده بودم، و سه کار را به جا نیاوردم انجام مى دادم، و اى کاش در پیرامون سه مسأله از پیامبر مى پرسیدم ... ولى آن سه کارى که اى کاش نکرده بودم:

«فَوَدَدْتُ انّى لَمْ اَکْشِفْ بَیْتَ فاطمة عن شىء و ان کانوا قد اَغْلَقوا عَلَى الحرب..».

«اى کاش خانه فاطمه (س) را بازرسى نمى کردم; هرچند در آن را براى جنگ بسته باشند».

5 ـ ابن عبدربه اندلسى مؤلّف عقدالفرید در باب «استخلاف ابى بکر لعمر» دارد.

... فَوَدَدْتُ انى لم اکشف بیت فاطمةَ عن شئى و ان کانوا اغلقوه على الحرب.

اى کاش! خانه فاطمه را مورد تعرّض قرار نمى دادم، اگر چه آن را براى جنگ با من بسته باشند.

6 ـ مسعودى مؤلف مروج الذهب مى نویسد:

فَوَدِدْتُ اَنّى لم اکن فَتَّشتُ بیتَ فاطمة، و ذکر فى ذلک کلاماً کثیراً ... .

اى کاش! که خانه فاطمه را تفتیش و بازرسى نمى کردم، و در این باب سخن بسیار گفت.

7 ـ همچنین قاضى عبدالجبار معتزلى متوفّاى 415 این مطلب را آورده است.

8 ـ ابن ابى الحدید از احمد بن عبدالعزیز الجوهرى صاحب کتاب سقیفه نقل مى کند، که ابوبکر گفت:

لَیْتَنى لم اَکْشِفْ بیت فاطمة و لواعلنَ] ظ:اغلق [ على الحرب.

اى کاش! خانه فاطمه را نمى گشودم و وارسى نمى کردم، گرچه بر ضدّ من اعلان جنگ کرده باشند.

در مورد دیگر ابن ابى الحدید از ابوبکر جوهرى و مبرّد همه این داستان و ندامت از نُه چیز را ذکر مى کند که اولین آنها همان گشودن در خانه فاطمه (س) است.

9 ـ محمدبن احمدبن عثمان ذهبى متوفّاى 748 در میزان الاعتدال در عنوان « عُلْوان بن داوُد البجلى » از عقیلى حدیث مسندى را از عبدالرحمن بن عوف نقل مى کند که ابوبکر گفت: انى لااسى على شىء اِلاّ على ثلاث وَدَدْتُ انّى لم اَفْعلهُنَّ... وَدَدْتُ اَنّى لَم اَکْشِفْ بیت فاطمة و ترکته و اِن اُغْلِقَ عَلَى الحربِ ...

ذهبى همین مطلب را در تاریخش و در شرح حال ابوبکر نیز آورده است.

10ـ ابن حجر عسقلانى متوفّاى 852 در لسان المیزان مى نویسد: که ابوبکر در دم مرگ مى گفت: انى لااسى على شىء الاعلى ثلاث وَدِدْت انّى لم اَفْعلهُنَّ وَدِدْتُ انّى لم اکشِفْ بیت فاطمة و ترکتُهُ و ان اُغلِق على الحرب .

11 ـ علاء الدین على متقى هندى، متوفى 975 در کنزالعمال مى نویسد:

...فَوَدَدْتُ انى لم اکن اَکْشف بیت فاطمة و ترکته و ان کانوا غلّقوه على الحرب.

اى کاش! تفتیش نمى کردم خانه فاطمه (س) را و آن را به حال خود رها مى کردم گرچه آن را براى جنگ بسته باشند.

در این جا از نقل سخنان دانشمندان شیعه در مورد ندامت ابوبکر به جهت طولانى شدن بحث خوددارى مى شود.

از مطالب یاد شده نتیجه مى گیریم که ندامت و پشیمانى خلیفه در آخرین لحظات زندگى براى این نبوده که افرادى را به در خانه حضرت امیرالمؤمنین فرستاد تا آنها را براى بیعت با خلیفه بخوانند و در صورت امتناع از آمدن آنها را فقط تهدید به آتش زدن خانه نمایند و کار در همین جا خاتمه یافته باشد، بلکه ندامت خلیفه براى این بوده که دستور شکستن حریم خانه را داد و مردان اجنبى و مهاجم را به آن خانه راه داد، و حرمت و حریم خانه را شکست و آن گروه آن فجایع را به بار آوردند و امام (علیه السلام) را با آن وضع نامطلوب به مسجد بردند و سایر وقایع و حوادث ناگوارى که بعضى را قبلاً اثبات کردیم و بعضى بعداً خواهدآمد.