9. 110 فضیلت + پوستر (3در 4)

از صعصعة بن صوحان روایت است که وى هنگامى که على علیه السلام به حکومت رسید بر آن حضرت وارد شد وگفت : اى امیرمؤمنان ، شما برترید یا آدم ابوالبشر ؟ فرمود : خودستایى زشت است ، [ ولى بدان که ] خداوند به آدم فرمود : ( تو وهمسرت در بهشت جاى گزینید واز همه چیز بخورید جز این درخت . . . ) [ ولى آدم از آن درخت خورد ] اما با آن که خداوند بیشتر چیزها را براى من مباح کرده بود من از آنها دست کشیدم و پیرامون آنها نگشتم . پرسید : شما برترید یا نوح ؟ فرمود : نوح قوم خود را نفرین کرد ومن هیچ گاه بر ظالمان وغاصبان به حق خودم نفرین نکردم ، وفرزند نوح کافر بود ولى دو فرزند من سرور جوانان اهل بهشتند . پرسید : شما برترید یا موسى ؟ فرمود : خداوند موسى را به نزد فرعون فرستاد وموسى گفت : ( مى ترسم که مرا بکشند ) ،  ولى من هنگامى که رسول خدا صلى الله علیه واله وسلم مرا براى تبلیغ سوره برائت فرستاد که آن را در موسم حج بر قریش قرائت کنم هیچ نترسیدم با آن که بسیارى از سران وگردان آنها را کشته بودم ، رفتم وآن سوره را بر آنان قرائت کردم واز آنان نترسیدم . پرسید : شما برترید یا عیسى بن مریم ؟ فرمود : مادر عیسى در بیت المقدس * بود ، چون هنگام زایمان او فرا رسید شنید که کسى مى گفت : بیرون رو که اینجا پرستشگاه است نه زایشگاه ، اما مادر من فاطمه بنت اسد چون هنگام زایمانش فرا رسید در حرم بود ، پس دیوار کعبه شکافت وشنید که کسى مى گوید : داخل شو ، واو داخل در وسط خانه شد ومن در آنجا به دنیا آمدم ، واین فضیلت را هیچ کس پیش از من وپس از من دارا نبوده ونیست .
اصل مطلب بزبان عربی :

امیرالمؤمنین علی علیه السلام افضل من الانبیاء
فی کتاب الأنوار النعمانیه عن کتاب المناقب مسنداً إلى صعصعة بن صوحان: أنه دخل على أمیر المؤمنین (علیه السلام) لما ضرب فقال: یا أمیر المؤمنین أنت أفضل أم آدم أبو البشر؟ قال علی (علیه السلام) تزکیة المرء نفسه قبیح.
لکن قال الله تعالى لآدم: (یا آدم اسکن أنت وزوجک الجنة وکلا منها رغداً حیث شئتما ولا تقربا هذه الشجرة فتکونا من الظالمین)(1)، وأنا أکثر الأشیاء أباحها لی وترکتها وما قاربتها.
ثم قال: أنت أفضل یا أمیر المؤمنین أم نوح؟ قال علی: إن نوحاً دعا على قومه، وأنا ما دعوت على ظالمی حقی، وابن نوح کان کافراً، وابنای سید شباب أهل الجنة.
وقال: أنت أفضل أم موسى؟ قال (علیه السلام): إن الله تبارک وتعالى أرسل موسى إلى فرعون فقال: (إنی أخـــاف أن یقتلون) حتى قال الله تعالى: (لا تخف إنی لا یخاف لدی المرسلون)(2) قال: (رب إنی قتلت منهم نفســــاً وأخاف أن یقـــتلون)3) وأنا ما خفت حین أرسلنی رسول الله بتبلیغ سورة البراءة أن أقرأها على قریش فی الموسم مع إنی کنت قتلت کثیراً من صنادیدهم، فذهبت بها وقرأتها علیهم وما خفتهم.
ثم قال: أنت أفضل أم عیسى بن مریم؟ قال علی: عیسى کانت أمه فی بیت المقدس فلما جاء وقت ولادتها سمعت قائلاً یقول: أخرجی، هذا بیت العبادة لا بیت الولادة، وأنا أمی فاطمة بنت أسد لما قرب وضع حملها کانت فی الحرم فانشق حائط الکعبة وسمعت قائلاً یقول: أدخلی فدخلت فی وسط البیت، وأنا ولدت فیه، ولیس لأحد هذه الفضیلة، لا قبلی ولا بعدی.
(1) سورة البقرة، الآیة: 35.
(2) سورة القصص، الآیة: 33.
(3) سورة النمل، الآیة: 10.
الانوار النعمانیة : 1/27




مأمون: بر این عقیده و دین هستم که علی بن ابی طالب علیه‏السلام بهترین خلق خدا پس از پیغمبر اکرم صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏آله و سزاوارترین مردم برای خلافت است.
اسحاق: در میان این جمعیت کسانی هستند که آنچه را مأمون درباره علی علیه‏السلام بیان کرد نمی‏شناسند و بِدان معتقد نیستند و مأمون ما را برای مناظره طلب کرده است.
مأمون: هر طریق را می‏پسندی اختیار کن من از تو سؤال کنم یا تو از من سؤال کنی؟
اسحاق: من پرسش را آغاز می‏کنم.
اسحاق: به چه دلیل مأمون ادعا می‏کند که علی برترین مردم است پس از رسول خدا و سزاوارتر است از همه به خلافت پس از وی؟
مأمون: به من بگو چه چیز مایه برتری مردم بر یکدیگر می‏شود چنان که بتوان گفت: فلان کس از دیگری افضل است؟
اسحاق: اعمال نیکو.
مأمون: راست است، اکنون به من بگو درباره کسی که در زمان پیغمبر صلی‏الله‏علیه‏و‏آله بر یار خود برتری داشت، ولی پس از پیغمبر صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏آله آن یار که مفضول بود کاری انجام داد برتری از کاری که فاضل در زمان پیامبر صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏آله انجام داده بود، آیا این کس را می‏توانیم از جهت فضل با فاضل زمان پیغمبر هم پایه بدانیم؟
[اسحاق، سر به پایین افکند و در اندیشه فرو رفت.]
مأمون: اسحاق تو نمی‏توانی پاسخ «آری» بدهی زیرا اگر «آری» بگویی من در روزگار خودمان کسانی را به تو نشان می‏دهم که از آن کس جهاد و حج و روزه و نماز و کارهای خیرش افزون است.
اسحاق: حق با شماست، هرگز کسی که در زمان پیغمبر مفضول بوده است همپایه کسی که در زمان پیامبر فاضل بوده نمی‏شود.
مأمون: اسحاق! به درستی روایات و اخباری که از یاران تو و کسانی که تو دینت را از آنان گرفته‏ای و آنان را پیشوای خود قرار داده‏ای درباره فضایل علی بن ابیطالب به تو رسیده است بنگر و آنها را به آنچه درباره فضایل دیگران شنیده‏ای بسنج، آن‏گاه اگر دیدی که فضایل آنها همپایه علی است بگو آنها برتر از علی بودند، نه به خدا سوگند چنین نیست
اسحاق! روزی که خدا پیغمبر را برانگیخت کدام یک از اعمال برتر بود؟
اسحاق: اخلاص در شهادت.
مأمون: آیا به پیشی گرفتن در اسلام نیست؟
اسحاق: بلی
مأمون: این آیه را در قرآن تلاوت کن که خداوند می‏فرماید: (وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُون اُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ) مقصود از این آیه چه کسانی است که در پذیرفتن اسلام پیشی گرفته‏اند آیا شنیده‏ای کسی در اسلام بر علی پیشی گرفته باشد؟
اسحاق: علی هنگامی اسلام آورد که نوجوان بود و هنوز تکلیفی نداشت و حکمی به وی تعلق نمی‏گرفت در صورتی که آن دیگری در زمان بزرگی که حکم و تکلیف داشت اسلام آورد.
مأمون: به من بگو کدام یک نخست اسلام آورده است تا پس از آن درباره موضوع نوجوانی و کمال و بزرگی با تو مناظره کنم؟
اسحاق: علی پیش از آن دیگری اسلام آورد با همین کیفیت.
مأمون: آری! به من بگو که آیا اسلام علی به سبب این بود که رسول خدا او را به اسلام دعوت کرد یا انگیزه آن الهامی از جانب خدا بود؟
[اسحاق می‏گوید: من سر خود را فرو انداختم و در اندیشه فرو رفتم.]
مأمون: ای اسحاق! نمی‏توانی اسلام علی علیه‏السلام را در نتیجه الهام از خدا بدانی زیرا در این صورت علی را بر پیغمبر مقدم می‏داری، زیرا رسول خدا تا جبرئیل از جانب خدا به وی خبر نداد اسلام را نمی‏شناخت.
اسحاق: آری رسول خدا او را به اسلام دعوت کرد.
مأمون: اسحاق! آیا پیغمبر که علی را دعوت کرد به دستور خداوند بود یا از جانب خودش؟
[اسحاق می‏گوید: باز من در اندیشه فرو رفتم و سر پایین افکندم.]
مأمون: اسحاق! نمی‏توانی پیغمبر صلی‏الله‏علیه‏و‏آله را نسبت به تکلیف دهی زیرا خداوند می‏فرماید: [و ما اَنَا مِنَ الْمُتکَلِّفیْنْ].
اسحاق: بلی پیغمبر، علی را به دستور خداوند به اسلام خواند.
مأمون: آیا شایسته است که خداوند به پیغمبر خود تکلیف کند کسی را که هنوز به سن بلوغ نرسیده است و حکمی بر وی جاری نمی‏شود به دین دعوت کند؟
اسحاق: پناه می‏برم به خدا که چنین نسبتی به وی داده شود.
مأمون: اسحاق آیا قرآن می‏خوانی؟
اسحاق: بلی.
مأمون: بخوان برای من آیه «هل اَتی عَلَی الْإنسانِ حینٌ مِنَ الدَّهْرِ لَمْ یَکُنْ شَیْئا مَذْکُورا.»
اسحاق: آیه را خواندم.
مأمون: آیا می‏دانی که علی هنگام اطعام مسکین و یتیم و اسیر گفت: «اِنَّما نُطْعِمُکُم لِوَجْهِ الله» آیا شنیده‏ای که خداوند در قرآنش هیچ کس را به مانند علی وصف کرده باشد؟
اسحاق: نه؟
مأمون: راست گفتی زیرا خداوند متعال رفتار و سیره علی را شناخته بود.
مأمون: اسحاق آیا حدیث: «أَنْتَ مِنِّی بِمَنْزَلَةِ هارونَ مِنْ مُوسی» را روایت می‏کنی؟
اسحاق: بلی! این حدیث را شنیده‏ام و نیز نام کسانی که آن را درست ندانسته یا آن را انکار کرده‏اند می‏دانم.
مأمون: آیا کسانی که آن را درست می‏دانند نزد تو راست گفتارند یا آنان که انکار کرده‏اند؟
اسحاق: کسانی که آن را درست دانسته‏اند.
مأمون: آیا امکان دارد که پیغمبر صلی‏الله‏علیه‏و‏آله این گفته را به طور مزاح گفته باشد؟
اسحاق: پناه می‏برم به خدا.
مأمون: آیا نمی‏دانی که هارون برادر پدری و مادری موسی بود؟
اسحاق: بلی می‏دانم.
مأمون: آیا علی نیز برادر پدری و مادری پیغمبر بود؟
اسحاق: نه.
مأمون: آیا نه این است که هارون نبی بود و علی نبی نیست؟
اسحاق: بلی.
مأمون: این دو صفت در علی علیه‏السلام وجود نداشت و در هارون داشت: پس مقصود از این‏که: تو نسبت به من چنانی که هارون به موسی چنان بود؟ چیست؟
اسحاق: از این سخن اراده کرده بود که دل علی را به دست آورد و خشنود سازد زیرا منافقان گفته بودند: پیغمبر، علی را در مدینه به واسطه بی‏مهری به او به جای خود گذاشته بود؟
مأمون: آیا پیغمبر به وسیله سخنی که معنی نداشت، خواست دل علی علیه‏السلام را خشنود سازد؟
[اسحاق: من خاموش شدم و سر به پایین افکندم.]
پدیدآورنده:سیدبن طاووس

روی تصویر کلیک کنید .