4. 110 فضیلت + پوستر (3در4)
علی علیه السلام در سخاوت مشهور و کعبه آمال مستمندان و بیچارگان بود هر
کسی را فقر و نیازی می رسید دست حاجت پیش علی علیه السلام میبرد و آن حضرت با نجابت
و اصالتی که در فطرت او بود حاضر نمی شد آبروی سائل ریخته شود.
1. حارث حمدانی دست نیاز پیش علی علیه السلام برد، حضرت فرمود آیا مرا شایسته پرسش دانستهای؟
عرض کرد بلی یا امیر المؤمنین، علی علیه السلام فورا چراغ را خاموش کرد و گفت این عمل برای آن کردم که ترا در اظهار مطلب خفت و شکستی نباشد.
2. روزی مستمندی به علی علیه
السلام وارد شد و وجهی تقاضا کرد، علی علیه السلام به عامل خود فرمود: او را هزار دینار
بدهد، عامل پرسید: از طلا باشد یا نقره؟ فرمود: برای من فرقی ندارد هر کدام که به درد
حاجتمند بیشتر می خورد، از آن بده.
3. معاویه که دشمن سرسخت آن حضرت بود روزی از یکی پرسید: از کجا میائی؟
آن شخص از راه تملق گفت: از پیش علی که بخیلترین مردم است! معاویه گفت
وای بر تو از علی سخیتر کسی به دنیا نیامده است اگر او را انباری از کاه و انباری
از طلا باشد، طلا را زودتر از کاه می بخشد .
4. یکی از مباشران علی علیه
السلام عوائد ملک او را پیش وی آورده بود آن حضرت فوراً در آمد خود را بین فقراء تقسیم
نمود. عصر آن روز همان شخص علی علیه السلام را دید که شمشیرش را می فروشد تا برای خانواده
خود نانی تهیه کند.
5. علی علیه السلام هیچگاه سائل
را رد نمی کرد و می فرمود: اگر من احساس کنم که کسی از من چیزی خواهد خواست پیش از
اظهار او در اجابت دعوتش پیشدستی می کنم زیرا حقیقت جود نا خواسته بخشیدن است.
6. علی علیه السلام می فرمود:
حاجتمندان حاجت خود را روی کاغذ بنویسند تا خواری و انکسار سؤال در چهره آنها نمایان
نشود.
7. علی علیه السلام چهار درهم پول داشت یکی را در موقع شب انفاق نمود و یکی را در روز و یک درهم آشکارا و یک درهم در نهان آنگاه این آیه نازل شد که مفسرین شأن نزول آن را در مورد انفاق آن حضرت نوشتهاند:
الذین ینفقون اموالهم باللیل و النهار سرا و علانیة فلهم اجرهم عند ربهم
و لا خوف علیهم و لا هم یحزنون [سورة بقره آیه 274] .
8. کسانیکه اموال خود را در شب و روز، نهانی و آشکارا انفاق می کنند برای آنها نزد پروردگارشان پاداشی است و ترس و اندوهی بر آنها نباشد [کشف الغمه ص 93 ـ ینابیع المودة ص 92 ـ مناقب ابن مغازلی ص 280] .
پس از قتل عثمان که علی علیه السلام بمسند خلافت نشست عربی نزد آنحضرت آمد و عرض کرد من بسه نوع بیماری گرفتارم، بیماری نفس، بیماری جهل، بیماری فقر! علی علیه السلام فرمود مرض را باید بطبیب رجوع کرد و جهل را بعالم و فقر را بغنی.
آن مرد گفت شما هم طبیب هستید و هم عالم و هم غنی!
حضرت دستور داد از بیت المال سه هزار درهم باو عطاء کردند و فرمود هزار درهم برای معالجه بیماری و هزار درهم برای رفع پریشانی و هزار درهم برای معالجه نادانی [جامع الاخبار ص 162] .
9. علماء و مفسرین عامه و خاصه نقل کرده اند علی علیه السلام در مسجد نماز
میخواند و در رکوع بود که سائلی در حالیکه سؤال میکرد از کنار او گذشت و آنحضرت انگشتر
خود را که در دست داشت با اشاره باو بخشید، سائل وقتی از او دور شد با رسول اکرم صلی
الله علیه و آله برخورد نمود حضرت پرسید چه کسی این انگشتر را بتو داد؟ سائل اشاره
بعلی علیه السلام نمود و گفت این شخص که در رکوع است آنگاه آیه: انما ولیکم الله و
رسوله... که آیه ولایت بوده و ضمنا اشاره بخاتم بخشی آنحضرت است نازل شد [مناقب ابن
مغازلی ص 313 ـ کفایة الطالب ص 250 و کتب دیگر] .
10 . علی علیه السلام تنها به بخشش مال اکتفاء نمیکرد بلکه جان خود را نیز در راه حق ایثار نمود، در شب هجرت بخاطر پیغمبر صلی الله علیه و آله از جان خود دست شست و باستقبال مرگ رفت، معنی پر مغز ایثار همین است که جز علی علیه السلام کسی بدان پایه نرسیده است.
ایثار مقدم داشتن دیگران است بر نفس خود و کسی تا تسلط کامل بر نفس نداشته باشد نمیتواند مال و جان خود را بدیگری بدهد، این صفت از سجایای اخلاقی و صفات ملکوتی است که در هر کسی پیدا نمیشود، علی علیه السلام با زحمت و مشقت زیاد نانی تهیه کرده و برای فرزندان خود میبرد در راه سائلی رسید و اظهار نیازمندی کرد حضرت نان را باو داد و با دست خالی بخانه رفت، روزی با غلام خود قنبر ببازار رفت و دو پیراهن نو و کهنه خرید کهنه را خود پوشید و نو را بقنبر داد.
محدثین و مورخین، همچنین مفسرین ذیل تفسیر آیات سوره دهر (هل اتی) هر یک با مختصر تفاوتی در الفاظ و عبارات در مورد ایثار علی علیه السلام بطورخلاصه چنین نوشتهاند که حسنین علیهما السلام مریض شدند پدر و مادر آنها و حتی خود حسنین نذر کردند که پس از بهبودی سه روز بشکرانه آن روزه بگیرند فضه خادمه منزل نیز از آنها پیروی نمود.
چون خداوند لباس عافیت بآنها پوشانید بنذر خود وفا کرده و مشغول روزه گرفتن شدند، علی علیه السلام سه صاع جو از شمعون یهودی که همسایهشان بود قرض کرد و بمنزل آورد حضرت زهرا علیها السلام روز اول یکصاع از آنرا آرد نموده و (بتعداد افراد خانواده) پنج گرده نان پخت، شب اول موقع افطار سائلی پشت در صدا زد ای خانواده پیغمبر من مسکین و گرسنهام از آنچه میخورید مرا اطعام کنید که خدا شما را از طعامهای بهشتی بخوراند، خاندان پیغمبر هر پنج قرص را بمسکین داده و خود با آب افطار کردند.
روز دوم فاطمه علیها السلام ثلث دیگر جو را آرد کرد و پنج گرده نان پخت شامگاه موقع افطار یتیمی پشت در خانه حرفهای مسکین شب پیشین را تکرار کرد باز هر پنج نفر قرصهای نان را باو داده و خود با آب افطار کردند. روز سیم فاطمه علیها السلام بقیه جو را بصورت نان در آورد و موقع افطاری اسیری پشت در آمد و سخنان سائلین دو شب گذشته را بزبان آورد باز خاندان پیغمبر نانها را باو دادند و خودشان فقط آب چشیدند روز چهارم حسنین علیهما السلام چون جوجه میلرزیدند وقتی پیغمبر صلی الله علیه و آله آنها را دید فرمود پناه میبرم بخدا که شما سه روز است در چنین حالید جبرئیل فورا نازل شد و 18 آیه از سوره هل اتی را (از آیه 5 تا آیه 22) در شأن آنها و توضیح مقامات عالیهشان در بهشت برین برسول اکرم صلی الله علیه و آله قرائت کرد که یکی از آیات مزبور اشاره بانفاق و اطعام سه روزه آنها است آنجا که خداوند تعالی فرماید:
و یطعمون الطعام علی حبه مسکینا و یتیما و اسیرا [سوره دهر آیه. 8] .
و در آخر آیات نازله هم از عمل بیریا و خالصانه آنها قدردانیکرده و فرماید: ان هذا کان لکم جزاء و کان سعیکم مشکورا. یعنی البته این (مقامات و نعمتهای بهشتی که در آیههای پیش آنها را توضیح داده) پاداش عمل شما است و سعی شما مورد رضایت و قدردانی است [شواهد التنزیل جلد 2 ص 300 ـ امالی صدوق مجلس 44 حدیث 11 ـ کشف الغمه ص 88 و کتب دیگر] .
...
به خدا سوگند اگر شب را (تا صبح) بر روی خار سعدان (که به تیزی مشهور است) به بیداری بگذرانم و مرا (دست و پا بسته) در زنجیرها بر روی آن خارها بکشند، در نزد من بسی خوشتر است از اینکه در روز قیامت، خدا و رسولش را ملاقات نمایم در حالیکه به بعضی از بندگان (خدا) ستم کرده و از مال دنیا چیزی غصب کرده باشم.
و چگونه بخاطر نفسی که با تندی و شتاب بسوی پوسیدگی برمی گردد و مدت طولانی در زیر خاک خواهد ماند به کسی ستم نمایم ؟
روی تصویر کلیک کنید .